به گزارش سایت خبری تحلیلی ذاکرنیوز به نقل از خبرگزاری تسنیم از بیرجند، احمد پروین مسئول کمیسیون معدن اتاق بازرگانی بیرجند در نشست فعالان اقتصادی خراسان جنوبی با مشاور رئیس‌جمهور در امور تشکل‌ها و احزاب اظهار کرد: مقام معظم رهبری رشد 13 درصدی بخش معدن را تکلیف کرده‌اند و هدف‌گذاری روشن است، اما صرف داشتن منابع ما را به این هدف نمی‌رساند؛ چراکه اگر چنین بود تاکنون خودبه‌خود به آن دست یافته بودیم.
وی با اشاره به سهم پایین استان از ظرفیت‌های معدنی افزود: در حالی که خراسان جنوبی تنها یک درصد جمعیت کشور را دارد، بالای 80 درصد مساحت آن به دلیل قوانین بد و اجرای بد قانون، در اختیار مکتشفان و فعالان معدنی قرار نمی‌گیرد. بلوک‌های منابع طبیعی، مناطق زیست‌محیطی و مزایده‌های منجمد معدنی عملاً قفل شده و امکان بهره‌برداری وجود ندارد.
پروین خاطرنشان کرد: آنچه امروز به‌عنوان ظرفیت معدنی خراسان جنوبی می‌بینیم، کمتر از 5 درصد مساحت استان است. حال تصور کنید اگر 80 درصد قفل‌شده آزاد و از بالقوه به بالفعل تبدیل شود، چه تحول عظیمی در استان رقم خواهد خورد. این موضوع در شورای گفت‌وگوی استان مطرح و به تهران ارسال شده است و اکنون نیاز به پیگیری و تسریع دولت دارد.
پیشنهاد ایجاد نخستین منطقه آزاد معدنی
مسئول کمیسیون معدن اتاق بازرگانی بیرجند با بیان اینکه خراسان جنوبی باید مزیتی ویژه برای جذب سرمایه‌گذار داشته باشد، گفت: پیشنهاد مشخص ما ایجاد اولین منطقه آزاد معدنی کشور در خراسان جنوبی است. همان‌گونه که مناطق آزاد دیگر در آبادان و جنوب کشور تحول‌آفرین شدند، این منطقه نیز می‌تواند بروکراسی‌های دست‌وپاگیر را حذف کند و سرمایه‌گذاران را به سمت استان بکشاند.
وی افزود: امروز یک معدن‌دار اگر همه دارایی خود را بیاورد، به دلیل مشکلات گمرکی و مقررات ناکارآمد نمی‌تواند حتی یک دستگاه لودر یا ماشین‌آلات سنگین وارد کند. منطقه آزاد معدنی می‌تواند این بن‌بست را بشکند و انگیزه جدی برای سرمایه‌گذاری ایجاد کند.
ضرورت واقعی‌سازی نقش بخش خصوصی
پروین با انتقاد از نقش کمرنگ بخش خصوصی در معادن استان گفت: متأسفانه بسیاری از معادن یا در اختیار دولت است یا در دست واسطه‌هایی که بدون فعالیت واقعی، محدوده‌های معدنی را گرفته و دوباره به سرمایه‌گذاران دیگر واگذار می‌کنند. این یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات سیاست‌گذاری سال‌های اخیر بوده که مانع نقش‌آفرینی جدی بخش خصوصی شده است.
مشکل وثیقه‌گذاری پروانه‌های معدنی
وی با اشاره به مشکلات تأمین مالی معادن افزود: قانونی وجود دارد که بر اساس آن بانک‌ها باید پروانه‌های معدنی را به‌عنوان وثیقه بپذیرند، اما بعد از گذشت بیش از 30 سال همچنان این قانون اجرا نمی‌شود و بهانه «نبود آیین‌نامه» مطرح است. این موضوع نشان می‌دهد که در سیاست‌گذاری معدنی، عزم و جدیت کافی وجود نداشته است.
پروین تأکید کرد: اگر اراده‌ای جدی در سطح ملی شکل بگیرد و با بازنگری در قوانین موجود 80 درصد اراضی قفل‌شده آزاد شود، خراسان جنوبی با همه محرومیت‌هایش می‌تواند پرچم‌دار انقلاب توسعه معدنی کشور باشد. ایجاد منطقه آزاد معدنی در این استان می‌تواند یادگار ماندگار دولت چهاردهم برای نسل‌های آینده باشد.
منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی رتبه نخست صادرات به افغانستان را کسب کرد
حسین زراعی، مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی، نیز در این نشست با اشاره به ظرفیت‌های این منطقه در توسعه تجارت خارجی گفت: منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی به‌عنوان نخستین منطقه 100 درصد خصوصی کشور، کمتر از یک دهه است که فعالیت خود را آغاز کرده و امروز توانسته به جایگاه ویژه‌ای در مبادلات ایران و افغانستان دست یابد.
وی افزود: این منطقه به عنوان الگوی مناطق ویژه اقتصادی کشور شناخته می‌شود و در حال حاضر 57 گروه سرمایه‌گذاری در سایت مرزی و 52 گروه سرمایه‌گذاری در مرکز استان مشغول فعالیت هستند که بخشی از آن‌ها به مرحله بهره‌برداری رسیده است. خوشبختانه امروز منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی توانسته به رتبه یک صادرات ایران به افغانستان دست پیدا کند.
پیشینه و اهمیت اقتصادی منطقه
زراعی با اشاره به سابقه فعالیت بازارچه‌های مرزی استان اظهار داشت: بازار مرزی استان بیش از 15 سال است که فعال بوده، اما شکل‌گیری منطقه ویژه اقتصادی باعث شد سرمایه‌گذاری‌های جدی‌تر و ساختاری‌تر در این حوزه اتفاق بیفتد. در همین مدت کوتاه، این منطقه توانسته نقش‌آفرینی مؤثری در تبادلات تجاری میان ایران و افغانستان ایفا کند.
چالش جاده و حمل‌ونقل
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی یکی از مشکلات اساسی در توسعه تجارت با افغانستان را وضعیت نامناسب جاده‌ها دانست و گفت: ایران در زمان راه‌اندازی این منطقه متعهد شده بود مسیر مرزی تا نخستین شهر افغانستان به طول 117 کیلومتر را آماده کند، اما این وعده عملی نشد. در حال حاضر مسیر یادشده به‌صورت یک جاده خاکی و بسیار نامناسب وجود دارد که حمل کالاها را با دشواری و زمان طولانی حدود 5 ساعت همراه کرده است. اگر این جاده آسفالت شود، تحولی اساسی در رونق تجارت ایران و افغانستان رقم خواهد خورد.
لزوم حمایت دولت در حوزه سرمایه‌گذاری
زراعی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: با وجود تمام دستاوردها، منطقه ویژه برای تکمیل زیرساخت‌ها و جذب سرمایه‌گذاران نیازمند حمایت‌های قانونی و مالی دولت است. طبق ماده 81 قانون مناطق آزاد، این امکان وجود دارد که با تأمین اعتبار 400 میلیارد تومانی، بخش قابل توجهی از نیازهای زیرساختی و تجهیزاتی منطقه برطرف شود.
وی خاطرنشان کرد: منطقه ویژه اقتصادی خراسان جنوبی امروز در نقطه صفر مرزی و در مرکز استان به‌طور همزمان فعال است و با توجه به ظرفیت‌های معدنی و تجاری استان، می‌تواند به موتور محرک توسعه شرق کشور و دروازه صادرات پایدار ایران به افغانستان و آسیای میانه تبدیل شود. انتظار ما از دولت این است که با اعطای مجوزها و تسهیلات لازم، زمینه تحقق این هدف بزرگ را فراهم کند.
