به گزارش سایت خبری تحلیلی ذاکرنیوز به نقل از خبرگزاری تسنیم از ورامین، محمدرضا تاجیک، کارشناس ارشد تاریخ و رییس اداره میراث فرهنگی ورامین، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، با اشاره به اهمیت هنر شیشه‌گری و آبگینه در دشت ورامین، اظهار کرد: یکی از خصوصیات بارز مردمان دشت ورامین، علاقه آن‌ها به هنر و تولید محصولات سنتی و صنایع دستی است. هنر شیشه‌گری و آبگینه یکی از اصیل‌ترین این هنرهاست که قدمتی درخشان در تاریخ هنر ایران و دشت ورامین دارد.
تاجیک ادامه داد: بر اساس نظر هنرمندان این رشته، در عصر سلجوقیان که بسیاری از هنرهای سنتی به اوج تکامل رسید، هنر آبگینه ورامین نیز به همراه هنر آجرکاری، گچبری و صنایع دستی فلزی، آثار ماندگاری خلق کرد.
وی افزود: با اینکه در دوره ایلخانان مغول، شیشه‌گری در کشور افول کرد، اما در ورامین جایگاه خود را حفظ کرد. مهاجرت هنرمندان از ری و تثبیت ورامین به عنوان مقر اداری و اقتصادی ایلخانان، این دشت را به یکی از کانون‌های هنر ایرانی تبدیل کرد.
رییس اداره میراث فرهنگی ورامین بیان کرد: در کنار معماری، آجرکاری، کاشی‌کاری و گچبری، هنر شیشه‌گری فوتی و آبگینه رونق دوچندان یافت و استقرار کارگاه‌های بزرگ و کوچک، ورامین را به قطب هنر شیشه و آبگینه بدل کرد.
وی ادامه داد: در عصر صفویه نیز این هنر مورد توجه خانواده‌های حکومتی بود و کارگاه‌هایی در ورامین، ری و نیشابور ایجاد شد. پس از آن، در دوران قاجار با پایتخت شدن تهران، شیشه و آبگینه ورامین از مجاورت با پایتخت بیشترین بهره را برد و دوران طلایی خود را آغاز کرد.
تاجیک افزود: با کشف نفت و دسترسی به سوخت ارزان، و واردات آجر نسوز و اکسید فلزات، تولیدات شیشه و آبگینه ورامین به تنوع زیادی رسید و با نام ورامین عجین شد. ورود هنر شیشه‌گری سنتی به مرحله تولید صنعتی نیز در دوران قاجار و با اثرپذیری از انقلاب صنعتی اروپا رخ داد.
وی توضیح داد: در پهلوی اول، شاه ایران شش صنعتگر آلمانی را آورد تا هنر شیشه‌گری احیا شود و کارخانه‌ها و کارگاه‌هایی در تهران، ری و ورامین راه‌اندازی شد که برخی هنوز فعال هستند.
رییس اداره میراث فرهنگی ورامین اظهار داشت: امروزه با منابع گاز، تولید داخلی آجر نسوز، طراحی‌های نو و تنوع محصولات، هنر شیشه و آبگینه ورامین درخشان‌ترین دوران حیات خود را سپری می‌کند. بیش از 64 کارگاه بزرگ و کوچک در ورامین فعال است و بیش از 5600 هنرمند و صنعتگر در این زمینه فعالیت دارند. ورامین 75 درصد از محصولات شیشه و آبگینه کشور را تولید و به بیش از 17 کشور صادر می‌کند.
تاجیک افزود: زادگاه این هنر منطقه خیرآباد و روستاهای اطراف مانند خورین و محمودآباد است، اما در شهرستان‌های دیگر دشت ورامین مانند پاکدشت، قرچک و پیشوا نیز کارگاه‌های سنتی فعالند و آثار متنوعی تولید می‌کنند.
کشف 10 سکه اشکانی و 3 تندیس گلی در ورامینوی خاطرنشان کرد: امروزه هنرهای تکمیلی مانند تراش، میناکاری، نقاشی روی و پشت شیشه، همجوشی و معرق شیشه، آثار زیبا و ارزشمند هنری خلق می‌کنند. با تشکیل انجمن صنفی شیشه و بلور ورامین و راه‌اندازی نخستین آموزشگاه علمی شیشه و آبگینه، امیدواریم ورامین پس از ثبت شهر ملی شیشه و آبگینه، به ثبت جهانی این هنر فاخر نیز دست یابد.
