
به گزارش سرویس قرآن و معارف خبرگزاری ذاکرنیوز، خداوند در آیه 2 سوره ملک خود را آفریننده مرگ و زندگی میداند و هدف خود را از این کار این میداند که انسان را بیازماید که کدامتان نیکوکارتر هستید. الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ؛ آنکه مرگ و زندگی را آفرید ﺗﺎ ﺷﻤﺎ را بیازماید که کدامتان نیکوکارترید ، و او توانای ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ و بسیار آمرزنده ﺍﺳﺖ؛در آیات دیگری از قرآن هم خداوند به بندگان خود میفرماید از آنچه روزی شما کردیم انفاق کنید پیش از آنکه یکی از شما را مرگ دررسد و بگوید که چرا مرا مهلت ندادی تا صدقه دهم و از شایستگان باشم.
در آیههای مختلف قرآن خداوند از زنده شدن مردگان پس از مرگ سخن میگوید، تمام این آیات نشان از این دارد که فرصت برای زندگی بسیار محدود است و در این فرصت محدود انسان مومن و نیکوکار حداکثر استفاده را میکند تا با انجام کارهای نیک و انجام اعمال صالح خود را آماده مرگ کند، مرگی که بعد از آن زندگی دوبارهای وجود دارد، این روزها در خروجی خبرگزاریها نوعی مرگ دیده میشود که در آن انسان خودش به استقبال مرگ میرود، البته استقبال از مرگی بیهوده که نه جهاد در راه خداست و نه خبری از رضای خدا در این مرگ است.
تمام داستان این است که اگر انسانی به دلیلی در زندگی خود به سختی افتاد میتواند به زندگی خود خاتمه دهد، این نوع پایان که پایانی بدون درد و رنج و با پشتوانه قانون در برخی کشورها است با نام اتانازی شناخته میشود. اتانازی یا خودکشی خود خواسته نامی است که این روزها در اخبار بیشتر از گذشته به گوش میخورد، در زبان یونانی این لغت به معنای مرگ خوب است و اسامی دیگری همچون به مرگی، مرگ راحت و مرگ شیرین و این قبیل اصطلاحات همین معنی را میدهند، مرگی راحت و آرام که به درخواست خود شخص انجام میشود.
شاید اگر روزی بخواهیم لغتی فارسی معادل اتانازی را بیابیم واژه مرگآرای که در لغت نامه دهخدا وارد شده و به معنی زینت و آرایش دادن مرگ است واژه معادل مناسبی برای این لغت باشد، فعلی که تمام ادیان ابراهیمی با آن مخالفند و انجام آن را رد کردهاند، از نام این روش مشخص است که مخالفان و موافقان این طرح در سراسر دنیا هر کدام با دلایلی مخالف یا موافق انجام این نوع از خودکشی هستند، به جز اشخاص موافق با این عمل این روش در برخی کشورها هم قانونی است و افرادی که بخواهند میتوانند با شرایط خاص و تشکیل کمیسیونهای پزشکی به زندگی خود پایان دهند.
البته در کشورهایی که اتانازی قانونی است فقط کسانی میتوانند درخواست این عمل را انجام دهند که دارای بیماریهای لاعلاجی هستند که درمانی برای آن وجود ندارد و یک دوره طولانی درمان بی اثر هم بر روی آنها انجام شده است، یکی از دلایل مخالفان این طرح هم به همین موضوع برمیگردد و آنها معتقدند که با بیشتر شدن و عادی تر شدن این روش دیگر علم پزشکی انگیزهای برای کشف راههای درمانی برای بیماریهای لاعلاج را از دست خواهد داد و این سبب میشود که دنیا روز به روز با تعداد بیشتری از انسانهایی مواجه باشد که میخواهند به دلیل نبود راههای درمانی به زندگی خود پایان دهند.
اما موافقان این طرح مرگ با عزت و راحت و بدون کشیدن درد و حقارت را دلیلی کافی برای انجام این روش توسط فرد بیمار میدانند، در کشور استرالیا این روش غیرقانونی است اما یک کشتی با تجهیزات پزشکی اتانازی را بر روی آب برای برخی افراد با شرایط خاص انجام میدهد، کشور هلند در سال 2002 میلادی به جمع معدود کشورهایی پیوست که در آنها این قانون اجرایی شده بود.
در سال 1957 میلادی در کشور شوروی سابق تصمیم بر این شد که سگی را برای انجام آزمایشات همراه با سفینه به فضا بفرستند، قرعه به نام سگ ولگرد و بدون صاحبی افتاد به نام لایکا ، دانشمندان سفینه را طوری طراحی کرده بودند که فقط برای رفتن به فضا برنامه ریزی شده بود و برنامهای برای بازگشت این سفینه به زمین وجود نداشت، پس لایکا محکوم به مرگ بود و به ناچار در این سفینه فضایی زندگیش خاتمه پیدا میکرد، دانشمندان برای اینکه لایکا مرگی راحت داشته باشد در غذای این سگ که برای روز سوم برایش در نظر گرفته شده بود مقداری سم ریختند تا این سگ بینوا مرگ راحتی داشته باشد، مرگی راحت برای سگی که قرار است جانش را از دست بدهد، ناگفته نماند که بعدها یکی از دانشمندان مسئول در این پروژه گزارش داد که لایکا در همان ساعات اولیه به دلیل گرمای بسیار بالا جان خود را از دست داده و مرگی احتمالا با سختی و درد داشته، لایکا با سفینه 2570 بار به دور زمین چرخید و سرانجام با ورود به جو زمین باقیمانده جسدش هم آتش گرفت.
در قرآن واژه مرگ اولین بار در سوره بقره و در آیه 19 به کار برده شده است، در این آیه خداوند از کسانی صحبت میکند که از بیم مرگ انگشتانشان را در گوشهایشان فرو میکنند و از ترس مرگ این کار را انجام میدهند و خدا خود را بر کافران محیط میداند، خداوند در آیه 94 سوره بقره از آرزوی مرگ سخن میگوید و قومی را دعوت میکند تا آرزوی مرگ کنند،آری خداوند در آیه 94 سوره بقره از قوم یهود میخواهد تا با آرزوی مرگ در اجل خود تعجیل بیاندازند، دلیل این درخواست خداوند این است که این قوم خود را از همه برتر میدانند و بهشت موعود را از آن خود میدانند و بس، خداوند در جواب این مدعا از آنها میخواهد تا اگر اینقدر به جایگاه خود در جهان پس از مرگ اطمینان دارند آرزوی مرگ کنند تا هر چه زودتر به بهشتی برسند که آن را بی شک از آن خود میدانند، قُلْ إِن كَانَتْ لَكُمُ الدَّارُ الْآخِرَةُ عِندَ اللَّهِ خَالِصَةً مِّن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ؛
ﺑﮕﻮ : ﺍﮔﺮ [ آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻰ ﭘﻨﺪﺍﺭﻳﺪ ] سرای آخرت [ با همه نعمتهایش ] نزد ﺧﺪﺍ ﻭﻳﮋﻩ ﺷﻤﺎﺳﺖ نه مردم دیگر ، ﭘﺲ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺭﺍﺳﺘﮕﻮیید مرگ را آروز کنید؛
خداوند همچنین در آیه 102 سوره آل عمران کسانی را که ایمان آوردهاند را به ترس از خدا دعوت میکند و در ادامه آیه میفرماید که نمیرید مگر در حالی که تسلیم خداوند باشید، از این آیه میتوان فهمید که خداوند کسانی را که خود خواسته به استقبال مرگ میروند را نفی میکند، چرا که آنها تسلیم درد شدهاند و نه تسلیم خداوند.
جدای از مسئله آیات قرآن که فصل الخطابی برای ما مسلمانان است باید در نظر داشت که اگر چنین مرگی با توجه به بیشتر شدن روزافزون آن هر ساله بر تعداد کسانی که طالب چنین مرگی میشوند افزوده میشود، خطر چنین قانونی در آینده حتی بنیاد خانواده را هم تهدید میکند و به زودی شاهد خواهیم بود که فرزندان برای پدر و مادرهای خود که دارای سن و سال بالایی هستند و مشاعر خود را از دست دادهاند درخواست چنین مرگی را خواهند کرد، دیگر اطمینان به جامعه پزشکی بسیار دشوار میشود و انگیزه برای یافتن درمان برای بیماریهای لاعلاج از بین خواهد رفت چرا که راه حل بسیار ساده تر و هولناکتری پیش روی بشریت وجود دارد، صدمات و لطمههای چنین مرگی بسیار زیاد و فجیع خواهد بود و با توجه به اینکه انتخاب این نوع مرگ به نوعی خود کشی محسوب میشود و خداوند در آیه 29 سوره نساء صریحا از این عمل انسان را نهی کرده است.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَن تَكُونَ تِجَارَةً عَن تَرَاضٍ مِّنكُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنفُسَكُمْ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا
ای اهل ایمان ! اموال ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را در میان خود ﺑﻪ ﺑﺎﻃﻞ [ و از راه حرام و نامشروع ] مخورید ، مگر آنکه تجارتی از روی خشنودی و رضایت میان خودتان ﺍﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ . و خودکشی نکنید ؛ زیرا خدا همواره به شما مهربان است، همچنین در احادیث و روایات هم اشاراتی بسیار به این عمل قبیح شده است و امام صادق(ع) میفرماید: کسی که خود را بکشد تا ابد در آتش جهنم خواهد بود.
محمدعلی نادعلی